Heb je een handicap? Met wat geluk mag je in 2053 hulp verwachten 

In het regeerakkoord beloofde de Vlaamse regering om de wachtlijsten voor mensen met een handicap zo snel mogelijk terug te dringen. In de praktijk gebeurt het tegenovergestelde. Amper 4% van de mensen op de wachtlijst krijgt dit jaar een persoonsvolgend budget. In dit tempo duurt het 33 jaar vooraleer de wachtrij is weggewerkt. Hoe lang blijven we nog aanvaarden dat veel mensen met een handicap niet mogen deelnemen aan onze samenleving?

opinie
Organisaties in de zorgsector
Onafhankelijk Leven, Gezinsbond, Vlaams Welzijnsverbond, KVG, Som, Absoluut, VFG, Gezin en handicap en Stan-Trefpunt verstandelijke handicap sturen een gezamenlijke open brief naar de Vlaamse regering.

Mensen met een handicap hebben veel extra uitgaven om hun dagelijks leven te organiseren en om de ondersteuning te betalen die ze nodig hebben. Daarom kunnen ze een persoonsvolgend budget aanvragen bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. 

Wie ondersteuning aanvraagt, moet een zware en omslachtige aanvraagprocedure doorlopen. Wie alle administratieve drempels succesvol neemt, heeft recht op een persoonsvolgend budget. En dan is het wachten. Want het geld is er niet. 

Wij aanvaarden niet langer dat de Vlaamse regering het recht op waardig leven voor mensen met een handicap naast zich neerlegt.

20.000 mensen hebben volgens de overheid recht op een persoonsvolgend budget, maar krijgen dat niet omdat de Vlaamse regering er geen geld voor vrijmaakt. 

Al deze mensen op de wachtlijst zijn aangewezen op zichzelf, hun gezin en andere mantelzorgers. Ouders moeten hun leven aanpassen en hun job proberen te combineren met zware zorgtaken. Vaak daalt het gezinsinkomen scherp door de zorg voor een kind met een handicap.

Mantelzorgers zijn bovendien niet opgeleid als zorgverlener en moeten vaak alle zorg op hun schouders nemen, zonder enig perspectief op professionele ondersteuning. Daardoor geraken ze overbelast.

Ambitieuze plannen

In 2009 ondertekende België het VN-verdrag over de rechten van personen met een handicap. Daarin staat dat mensen met een handicap het recht hebben om volwaardig deel te nemen aan de samenleving, om naar school te gaan en te werken, om zelfstandig te wonen en het openbaar vervoer te gebruiken. De nodige zorg en ondersteuning krijgen, is een essentiële voorwaarde hiervoor.

Klinkt logisch? Dat vinden wij ook. 

En daarin staan we niet alleen. In de nota “Perspectief 2020” schreef toenmalig Vlaams minister van welzijn Jo Vandeurzen in 2010 dat personen met een handicap niet enkel de zorg en ondersteuning moeten krijgen die ze nodig hebben, maar ook moeten kunnen deelnemen aan het gewone leven. Om te groeien naar een inclusieve samenleving zijn alle beleidsdomeinen verantwoordelijk. Want een persoonsvolgend budget is essentieel, maar niet voldoende. Personen met een handicap moeten ook het openbaar vervoer kunnen gebruiken, werk vinden en op café kunnen gaan. 

Hoeveel schrijnende getuigenissen moeten we nog horen? Hoeveel acties moeten we nog organiseren vooraleer de Vlaamse regering haar beloftes nakomt?

De Vlaamse regering schreef in 2019 een ambitieus regeerakkoord waarin staat: “Wie hulp nodig heeft, laten we nooit in de steek. Voor mensen met een handicap dringen we de wachtlijsten zo snel mogelijk terug.”

Krijg je een ongeluk? 33 jaar geduld alstublieft

Wat blijkt na een jaar? De plannen van de Vlaamse regering blijven dode letter. Ze maakt zelfs minder middelen vrij dan in de vorige legislatuur! De wachtlijsten worden niet teruggedrongen, integendeel, ze worden langer. 

Dit jaar zullen ongeveer 600 budgetten worden toegekend. Dat is nog geen 4% van de mensen op de wachtlijst.  In dat tempo zal het 33 jaar duren om iedereen die vandaag op de wachtlijst staat een budget te geven. Heb jij morgen een ongeluk waardoor je in een rolstoel belandt? Dan mag je achteraan aanschuiven. Naar schatting in 2053 zal het budget vrijkomen waarop jij recht hebt. 

Omdat de overheid te weinig geld uittrekt voor mensen met een handicap, gaat het geld dat er is in de eerste plaats naar noodsituaties, zoals mensen met een handicap wiens mantelzorgers plots overlijden. Wie zelf voor zijn kind zorgt, blijft dus langer op de wachtlijst staan. 

Is er te weinig politieke moed? Wellicht. Bovendien hebben mensen met een handicap vandaag geen machtige lobbymachine die op volle toeren draait als beloftes niet worden nagekomen. 

De ambitieuze nota “Perspectief 2020” verhuisde naar het archief. In de praktijk blijft de overheid treinen bestellen die niet toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers en houdt men bij verbouwingen van woningen geen rekening met een mogelijke handicap. 

Hoe lang moeten we nog wachten op de beloofde zorg ?

Wij aanvaarden niet langer dat de Vlaamse regering het recht op waardig leven voor mensen met een handicap naast zich neerlegt. Wij willen niet leven in een samenleving waarin mensen met een handicap afhankelijk zijn van naastenliefde en de goodwill van hun gezin en familie. 

Daarom eisen we dat minister Beke, samen met de voltallige Vlaamse regering, meteen werk maakt van een investeringsplan waarin personen met een handicap centraal staan. Want deze regering laat een hele generatie mensen in de kou staan, terwijl ze bij haar aantreden vorig jaar precies het omgekeerde beloofde. 

Hoeveel Panoreportages met verhalen van gezinnen die de zorg voor een kind met een handicap helemaal alleen moeten dragen, zijn er nog nodig? Hoeveel schrijnende getuigenissen moeten we nog horen? Hoeveel acties moeten we nog organiseren vooraleer de Vlaamse regering haar beloftes nakomt?

Dave Ceule (Onafhankelijk Leven), Lieve Declerck (Gezinsbond), Lief Vanbael (Gezin en Handicap), Sophie Beyers (VFG), Lien Van de Wiel (absoluut vzw), Patrick Vander Weyden (Federatie van sociale ondernemingen SOM), Dries Fonteyn (Stan - Trefpunt verstandelijke handicap) Hendrik Delaruelle (Vlaams welzijnsverbond) en Ingrid Borré (KVG)

Beluister het gesprek met Dave Ceule (Onafhankelijk Leven) in "De ochtend":

Bekijk de volledige uitzending "Pano - Wachten op zorg":

Videospeler inladen...

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen