Tijdens een conferentie van de Europese Vereniging van Dienstverleners voor Personen met een Handicap (EASPD) op 20 en 21 oktober in Turijn klonk een duidelijke boodschap: gezinnen en mensen met een handicap verdienen betere ondersteuning – in heel Europa. Al te vaak blijkt dat gezinnen - vooral vrouwen - noodgedwongen de gaten in het zorgsysteem opvullen.
De Verklaring van Turijn: Europa moet meer doen voor mensen met een handicap en hun families
Tijdens haar internationale conferentie in Turijn op 20 en 21 oktober — met als titel 'Empowering Families, Enabling Self-Determination: Rethinking support at every life stage' ('Gezinnen versterken, zelfbeschikking bevorderen: ondersteuning herdenken in elke levensfase') — lanceerde de Europese Vereniging van Dienstverleners voor Personen met een Handicap (EASPD) de Verklaring van Turijn.
De EASPD vertegenwoordigt meer dan 20.000 organisaties in Europa die mensen met een handicap ondersteunen. De organisatie zet zich in voor gelijke kansen, zelfbeschikking en inclusie. De Verklaring van Turijn, ondertekend door 13 Europese organisaties die mensen met een handicap, gezinnen en mantelzorgers vertegenwoordigen, roept de Europese Unie op om te investeren in duurzame, persoonsgerichte ondersteuning.
EASPD-voorzitter Kirsi Konola zei bij de lancering:
“De Verklaring van Turijn is een dringende oproep om de gaten in de ondersteuning te dichten. Gezinnen en mensen met een handicap mogen niet langer alleen gelaten worden in een gebroken systeem. Toegang tot ondersteuning moet een recht zijn, geen voorrecht.”
Uit onderzoek van EASPD blijkt dat gezinnen – en vooral vrouwen – vaak noodgedwongen de gaten in het zorgsysteem opvullen. De verklaring doet vier concrete aanbevelingen aan de Europese Unie:
-
Een ambitieuze uitvoering van de Europese Zorgstrategie, met een Europees Zorgakkoord (EU Care Deal);
-
Een nieuwe fase van de EU-strategie voor de rechten van personen met een handicap (2026–2030);
-
Betere gegevens en verantwoording bij de uitvoering van de Europese Kindergarantie (Child Guarantee);
-
Meer aandacht voor deïnstitutionalisering (mensen laten wonen in de gemeenschap in plaats van in instellingen) binnen het Europese plan voor betaalbare huisvesting.
John Dunne, voorzitter van Eurocarers, benadrukte dat deze verklaring een krachtig signaal van samenwerking tussen de gehandicaptensector en de familieorganisaties is. "Wie gezinnen ondersteunt, geeft mensen met een handicap de kans om volwaardig te leven en deel te nemen aan hun gemeenschap.”
Ook Heba Hagrass, VN-Speciaal Rapporteur voor de rechten van personen met een handicap, sprak de conferentie toe: “De meeste zorg voor kinderen met een handicap wordt door hun families verleend", aldus Hagrass, "Daarom moeten we de rechten van beide versterken – ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.”
De Verklaring van Turijn zal worden overhandigd aan de Europese Commissie, het Europees Parlement en nationale regeringen.
De kernboodschap:
Investeren in inclusie, ondersteuning en gelijkwaardigheid is geen keuze, maar een noodzaak.
Voor Vlaanderen sluit de Verklaring van Turijn sterk aan bij de uitdagingen waar gezinnen en personen met een handicap vandaag voor staan. Mantelzorgers en familieleden dragen er nog steeds een groot deel van de zorg, vaak met beperkte ondersteuning of administratieve drempels.
De Verklaring onderstreept dat goede ondersteuning voor mensen met een handicap niet afhankelijk mag zijn van toevallige omstandigheden, maar dat het om rechten gaat: ondersteuning is geen gunst, maar moet een recht zijn.
De oproep voor toegang tot persoonsgerichte, gemeenschapsgebaseerde ondersteuning komt overeen met lopende nationale discussies over inclusief wonen, zorg op maat en versterking van mantelzorgers.
Wat is EASPD?
De Europese Vereniging van Dienstverleners voor Personen met een Handicap (EASPD) is een Europese non-profitkoepelorganisatie, opgericht in 1996, die momenteel meer dan 20.000 sociale en gezondheidsdiensten voor personen met een handicap vertegenwoordigt.
EASPD pleit voor doeltreffende en kwalitatieve ondersteuningsdiensten op het vlak van onderwijs, werk en individuele begeleiding, in overeenstemming met de principes van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (VN-Verdrag Handicap).
Deze aanpak komt niet alleen mensen met een handicap, maar ook de samenleving als geheel ten goede.