Hoe verdeel je nu best je erfenis?

Er zijn drie mogelijkheden als er meerdere kinderen zijn:

• Je geeft ze allemaal evenveel
• Je geeft het kind met een handicap wat minder
• Je geeft het kind met een handicap wat meer

Stel dat je het kind met een handicap wat minder wil geven dan de andere kinderen – omdat het andere levensbehoeften heeft – dan neem je dit op in je testament.

In zo'n testament kan je verschillende wensen uitdrukken, zoals een ongelijke verdeling, je wensen over de manier van leven van je kind en nog enkele andere zaken. Zie ook de veelgestelde vraag "Wat kan ik als specifieke bepalingen in mijn testament zetten".

Afhandeling van de erfenis

Vervolgens zal de erfenis op een gegeven moment ook afgehandeld moeten worden (eventueel het huis verkopen, het geld van de bank- en spaarrekeningen halen, de auto verkopen, enzovoort). Er zijn drie dingen die je met een erfenis kunt doen:

1. Aanvaarden: dan sta je ook in voor alle schulden, zelfs als die méér bedragen dan wat de erfenis opbrengt.
2. Verwerpen: dan heb je niks, ook niet als er een overschot is na betaling van de schulden.
3. Aanvaarden onder voorrecht: je betaalt niet méér schulden dan maximum wat er in de nalatenschap zit. Aanvaarding onder voorrecht wordt bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad en schuldeisers hebben vervolgens drie maanden de tijd om zich aan te melden.

De vraag is of de persoon met een handicap dit zelf kan of dat er sprake is van een andere persoon die in zijn/haar plaats de beslissing neemt wat te doen met de erfenis. Ofwel heeft het kind met een handicap een bewindvoerder, ofwel heeft het kind ooit een zorgvolmacht gegeven, ofwel is er niks, geen bewindvoering noch zorgvolmacht.

Als er een bewindvoerder is, zal die contact nemen met de vrederechter om een boedelbeschrijving op te stellen. De vrederechter zal daarnaast beslissen om de erfenis te aanvaarden onder voorrecht, dat wil zeggen dat het kind nooit méér schulden kan erven dan er actief bestanddelen (geld, inboedel, auto, onroerend goed) in de erfenis zijn. Op die manier wordt de persoon met een handicap niet aangesproken op eigen spaargeld, er wordt als het ware een muur geplaatst tussen het eigen vermogen en de schulden uit de erfenis.

Uiteindelijk wordt de woning verkocht, openbaar, via internet (biddit) of uit de hand, zoals de vrederechter beslist. De erfgenamen kunnen uiteraard zelf hun voorkeur aan de vrederechter kenbaar maken, die die keuze meestal volgt indien het in het belang van de persoon met een handicap is.

Vervolgens – als alles verkocht is en de banken het geld hebben overhandigd aan de notaris, maakt deze de verdeling op, die getekend wordt door de bewindvoerder en degenen die zelf aanwezig zijn, of een volmacht gaven, nadat de verdeling is goedgekeurd door de vrederechter.

Als het kind een zorgvolmacht gaf, handelt de gevolmachtigde de erfenis af, maar is er géén toezicht zoals bij een bewindvoering.

Als er niks is, geen bewindvoering noch zorgvolmacht, zal de notaris aandringen voor het kind eerst een bewindvoerder aan te stellen.

In geval het kind met een handicap geen broers of zussen heeft, geldt hetzelfde scenario: ofwel bewindvoering, ofwel zorgvolmacht.