Waarvan maakt de regering werk?

Je vindt het regeerakkoord hier. De aangehaalde alinea’s staan op p. 125.

Dit zijn de volledige alinea’s:

• “We maken verder werk van de wachtlijsten voor meerder- en minderjarige personen met een handicap. We bekijken welke personen via andere zorg- en ondersteuningsvormen geholpen kunnen worden en geven er een waarde aan.
• We ontwikkelen verder meer vraaggestuurde rechtstreeks toegankelijke hulp en materiële ondersteuning zodat we personen met een handicap efficiënter kunnen toeleiden naar meer laagdrempelige ondersteuning.”

Eind mei stelde ik me daar in het voorwoord van onze Nieuwsbrief van Stan Gent-Eeklo enkele serieuze vragen bij. Ondertussen verscheen de conceptnota van minister Gennez. Ik ga op zoek naar mogelijke antwoorden op de vragen die ik toen stelde.

Ik vroeg me af of ze minder mensen budgetten gingen geven. En ja, zoals zo vaak was m’n aanvoelen correct. Het blijkt dat enkel nog mensen met nood aan ‘intensieve en langdurige handicapspecifieke ondersteuning’ een PVB gaan krijgen. Er blijft nog wel altijd de vraag wat ‘men’ hieronder zal verstaan. Zal iemand die als schoolverlater enkel maar op zoek is naar 5 dagen dagbesteding omdat beide ouders nog werken daar voor in aanmerking komen? Men zegt dat anderen beroep moeten doen op de RTH. En die gaat men uitbreiden. Maar zal die uitbreiding voldoende zijn voor 5 dagen ondersteuning? Nu kan via RTH zowat 2 dagen dagondersteuning ‘gekocht’ worden. Dat zou dan meer dan een verdubbeling zijn. En zitten de zorgaanbieders daar dan op te wachten? Ik hoop dat dit niet een sluikse en slinkse manier is om de budgetten per persoon te verminderen zoals men in het verleden al geprobeerd heeft. Dat laatste is trouwens door de rechtbank teruggefloten.

Nog iets wat me niet duidelijk is… wanneer zal men zeggen dat ondersteuning niet handicapspecifiek is. Als mensen zorg inkopen met hun budget om thuis begeleiding te hebben. Mag zo’n begeleiding dan nog koken met/voor die persoon. Is dat (nog) voldoende handicapspecifiek? Of moet zo’n persoon die zelf niet kan koken dan maar elke dag eten laten leveren door een OCMW of een traiteur? Zal dat het resultaat zijn? Heel veel mensen met een matige verstandelijke handicap hebben veel nood aan gesprekken. Zal dat nog mogen/kunnen met een begeleider die betaald wordt met een PVB? Is dat ‘voldoende’ handicapspecifiek?

Mijn bekommernis blijft ook wat zal gebeuren wanneer iemand plots een veel grotere nood aan ondersteuning heeft, bvb. bij het overlijden van de laatste ouder. Gaat het systeem van een noodsituatie blijven bestaan en zal daar dan automatisch een hoog PVB kunnen gegeven worden?

Wat steeds duidelijker wordt is dat het Vlaamse niveau ondersteuningstaken gaat afstoten en overlaten aan ‘lokale partners’. De weinige ervaringen die ik daarmee heb komen uit enkele bijeenkomsten van EersteLijnsZones (ELZ) die ik bijwoonde. In Gent is het duidelijk dat de sector van het VAPH heel hard op zoek is naar hoe een samenwerking met de ELZ vorm kan krijgen. Want een ELZ is in eerste instantie toch gericht op de gezondheidszorg. In het Meetjesland daarentegen bestaat het MOPB (Meetjeslands Overlegplatform Personen met een Beperking). Daar woonde ik ook een bijeenkomst van bij. Het is eigenlijk een voortzetting van het vroegere subregionaal overleg gehandicaptenzorg door enkele voorzieningen die daar zelf voor kozen. En daar zoekt men aansluiting bij de sector gezondheidszorg. Er zijn en worden ook alom Zorgraden opgericht. Maar ik heb nog geen zicht op de werking daar van. Ik blijf me dus afvragen… waar zullen mensen die geen PVB meer krijgen terecht kunnen voor hun ondersteuning, hoe klein of hoe groot die ook mag zijn.

Over de term ‘vraaggestuurd’ wil ik het hier niet uitgebreid hebben. Ik schreef vroeger al eens dat ik de indruk heb dat de vraag eerder gestuurd wordt naar minder ondersteuning en dat men niet naar de vraag luistert wanneer mensen meer ondersteuning nodig hebben en willen. Deze evolutie lijkt mijn wantrouwen van toen alleen maar te bevestigen.

Zoals jullie zien… de vragen blijven, er komen er zelfs nog bij. Nu moet de conceptnota in wetteksten gegoten worden. Dat kan soms ook nog voor verrassingen zorgen. Ook dat zagen we reeds in het verleden. Hopelijk staan de beleidsmakers open voor de vragen, verzuchtingen en suggesties van al wie in Vlaanderen ondersteuning nodig heeft. We blijven het binnen Stan VZW aandachtig opvolgen.   

Johan Van Holderbeke

Voorzitter STAN Gent-Eeklo

Reageren? Stuur een mailtje naar hallo@trefpuntstan.be