Vinden van balans

Je bent ouder van een kind met een handicap. Je wilt je kind de juiste zorg bieden, daarnaast wil je je job goed doen, je gezin draaiende houden en je sociale leven op peil houden. Hoe breng je dan balans aan in je leven? Het Magenta-project wil een antwoord bieden op deze vraag. Het is speciaal in het leven geroepen voor ouders van kinderen met een handicap of chronische ziekte. Aan de hand van workshops wordt er gewerkt rond verschillende thema´s:

• Zorg-Werk-Leven balans (time management)
• Samenwerking met artsen, therapeuten, hulpverleners (communicatie en overleg)
• Teamwerk met familie, vrienden, vrijwilligers (organisatie en aansturen)
• en meer: rechten, dossierbeheer, crisismanagement, genieten van het leven, geldzaken, …

Een ander onderdeel van het vinden van de juiste balans is het maken van loopbaankeuzes. Hierbij kun je ondersteuning krijgen van Loopbaan met Zorg. Als je terug wilt gaan werken na een lange periode fulltime zorg te hebben geboden, kun je job coaching krijgen. Als je aan het werk bent en alles eens goed op een rij wilt zetten, is er loopbaanbegeleiding beschikbaar.

Loopbaanonderbreking

Als werknemer of ambtenaar kun je je loopbaan tijdelijk onderbreken om zorg te dragen voor een familielid. Je komt mogelijk in aanmerking voor tijdskrediet, zorgkrediet of thematisch verlof. Dit kun je best navragen bij je eigen personeelsdienst.

 Wist je dat je vanaf 1 september 2020 ook mantelzorgverlof kunt aanvragen voor één maand voltijds of twee maanden deeltijds? Je kunt dit aanvragen als je een erkende mantelzorger bent. Deze erkenning vraag je aan bij je ziekenfonds. Met de erkenning op zak kun je vervolgens het verlof aanvragen bij je werkgever en de uitkering waar je recht op hebt bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Hoe je de aanvraag moet doen, lees je op hun website.

Wanneer je gebruik maakt van tijdskrediet of thematisch verlof kun je van de Vlaamse Overheid daarbovenop nog een aanmoedigingspremie ontvangen. Je moet deze zelf aanvragen, online of schriftelijk.

Leefloon

Het hebben van te weinig inkomen kan een stressfactor zijn in je leven. Om daar wat ontspanning aan te brengen, bestaat het recht op een leefloon. Dit is een minimuminkomen voor mensen die over geen of onvoldoende bestaansmiddelen beschikken. Het bedrag van het leefloon is afhankelijk van de gezinssituatie. Als je inkomen lager is dan het leefloon, kun je vragen het verschil bij te passen, zodat je inkomen even hoog is als het leefloon. Je vraagt het leefloon aan bij het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW).

Wanneer je op regelmatige basis extra zorg draagt voor een familielid, buur, vriend of kennis die een ziekte, handicap of psychische moeilijkheden heeft, dan ben je een mantelzorger. Vaak zie je jezelf niet zo, omdat het toch normaal is om de zorg op je te nemen van een dierbare. Toch is het goed hier eens bij stil te staan, want er bestaan verschillende mogelijkheden om je een steuntje in de rug te geven als mantelzorger.

Je kunt ondersteuning krijgen van een vereniging voor gebruikers en mantelzorgers. Deze verenigingen geven advies, informatie en komen op voor je belangen. Ze geven antwoorden op vragen als; heb ik recht op een mantelzorgpremie, heb ik recht op verlof als mantelzorger, enzovoort. Daarnaast vind je veel informatie en tips bij het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg.

Heel wat gemeenten of OCMW’s steunen hun mantelzorgers via een mantelzorgpremie. Op onderstaande kaart kun je nakijken of dit het geval is in jouw gemeente. Klik op het plusteken om in te zoomen.

Er zijn ook andere tegemoetkomingen waarmee je mantelzorg kunt vergoeden, zoals het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden, het persoonlijke-assistentie budget of het persoonsvolgend budget.

Wist je dat je vanaf 1 september 2020 ook mantelzorgverlof kunt aanvragen voor één maand voltijds of twee maanden deeltijds? Je kunt dit aanvragen als je een erkende mantelzorger* bent. Deze erkenning vraag je aan bij je eigen ziekenfonds. Met de erkenning op zak kun je vervolgens het verlof aanvragen bij je werkgever en de uitkering waar je recht op hebt bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Hoe je de aanvraag kunt doen, lees je op hun website.

*Let op: de erkenning mantelzorger heeft twee opties; een algemene erkenning als mantelzorger en een erkenning als mantelzorger voor een sociaal recht. De tweede heb je nodig voor het aanvragen van een mantelzorgverlof.

Wanneer je gebruik maakt van mantelzorgverlof kun je van de Vlaamse Overheid daarbovenop nog een aanmoedigingspremie ontvangen. Je moet deze zelf aanvragen, online of schriftelijk.

Als mantelzorger kun je een beroep doen op huishoudelijke of medische ondersteuning van thuiszorgdiensten. Het aanbod is divers; maaltijdbedeling, oppasdiensten, thuisverpleging, schoonmaakhulp, enz. Vraag het na bij je eigen ziekenfonds of de sociale dienst van het OCMW.

Voor zelfstandigen geldt een andere regeling wat betreft zorgverlof; de uitkering mantelzorg.

Pauzeknop?

Wanneer je als mantelzorger even op de pauzeknop wilt duwen, gaat dat niet zo makkelijk. De zorg gaat evengoed onverminderd door. Op zulke momenten is het mogelijk om de zorg tijdelijk te laten overnemen door anderen, dit noemen we respijtzorg. Dit kan op verschillende manieren ingevuld worden. Je kind kan bijvoorbeeld worden opgevangen in een huiselijke omgeving, aangepast aan zijn/haar specifieke noden en met uitgebreide medische zorg voorhanden. De dienst maatschappelijk werk van je ziekenfonds kan je meer informatie en advies hierover geven. In deze brochure van de Koning Boudewijn Stichting vind je adressen van organisaties die respijt-oplossingen aanbieden in Vlaanderen en Brussel.

Je kunt er ook voor kiezen om vrijwilligers in te schakelen om klusjes voor je te doen, zodat je zelf wat ademruimte krijgt.

• Helpper verbindt mensen die thuishulp zoeken voor dagdagelijkse taken met buurtbewoners die hulp willen bieden en zo een centje bijverdienen.
• LETS is een manier van samenwerken, waarbij mensen diensten en spullen ruilen in een lokaal netwerk.
• Wijk-werken biedt werkzoekenden de kans actief bezig te zijn en jou een paar helpende handen te bieden.

Werk je met vrijwilligers en wil je ze inschrijven en verzekeren, dan kun je terecht bij SOS Vrijwilligers. Dit is een dienstverlening van de Katholieke Vereniging Gehandicapten (KVG). Om van de diensten gebruik te maken, moet je wel lid zijn of worden van KVG.

Thuisbegeleiding wil zeggen, dat een thuisbegeleider bij je thuis komt en samen zoeken jullie naar antwoorden op al je vragen. Thuisbegeleiding is er zowel voor minderjarige als meerderjarige personen met een handicap.

Via Praktisch Pedagogische Thuishulp biedt de thuisbegeleidingsdienst praktische ondersteuning aan. De zorg wordt voor een aantal uren overgenomen of mee-gedragen, zodat je als ouder even iets anders kunt doen of de zorgen samen kunt delen.

Vraag bij de thuisbegeleidingsdienst in je eigen provincie na wat de mogelijkheden zijn.

Het is mogelijk om pleegzorg in te schakelen, wanneer je als ouders af en toe even ontlast wilt worden. Je kunt dan ondersteuning krijgen van een pleeggezin. Je kind kan bijvoorbeeld af en toe naar een logeergezin gaan om daar gewoon mee te draaien in het gezin en samen activiteiten te doen. Op de website van Pleegzorg Vlaanderen vind je meer informatie.

Om een idee te krijgen van de verschillende mogelijkheden voor volwassenen met een handicap in pleegzorg, kun je een kijkje nemen op de website van pleegzorg Vlaams-Brabant en Brussel. Wist je bijvoorbeeld van het bestaan van een doorstromingshuis? Of van de mogelijkheid tot mobiele en ambulante begeleiding met een vrijwilliger?

Zorg jij thuis voor een volwassen familielid of kennis met een handicap? Dan kun je ook recht hebben op ondersteuning en begeleiding door pleegzorg. Een begeleid(st)er komt regelmatig bij jullie thuis op bezoek, helpt met vragen over sociale administratie, dagbesteding, vrije tijd of hulpverlening vanuit thuiszorgdiensten. Maandelijks ontvang je een financiële vergoeding.

Wanneer kom je in aanmerking?

• Er moet sprake zijn van een zorgrelatie (waarbij zorg zeer breed kan begrepen worden) én
• De persoon die zorg verleent en de persoon die zorg krijgt, moeten dezelfde domicilie hebben én
• De persoon die zorg verleent, is een kennis (vriend, buur,…) of familielid*
• (* ouder-kindrelatie of partnerrelatie komen níet in aanmerking voor pleegzorg, alle andere relaties wél: broer-zus, tante/nonkel-neef/nicht, grootouders-meerderjarig kleinkind,…) én
• De persoon die zorg krijgt, is meerderjarig en heeft een psychiatrische problematiek en/of een handicap (verstandelijk, fysiek, sensorieel) – dit kan geattesteerd worden door een arts.

Lees hier meer over het wonen bij familie of kennissen.

Een andere steun in de rug om je huishouden draaiend te houden, is de inzet van dienstencheques. Hiermee kun je de volgende activiteiten betalen die te maken hebben met je eigen huishouden:

1. Huishoudhulp thuis.
2. Strijken buitenshuis.
3. Boodschappen.
4. Vervoer van mensen met beperkte mobiliteit.

Voordat je dienstencheques kunt bestellen, moet je je inschrijven bij Sodexo (de dienstverlener die de cheques uitgeeft). Personen met een handicap hebben recht op extra dienstencheques, maximaal 2000 per kalenderjaar in plaats van 500 (individuele gebruiker) of 1000 (gezin). Je moet hiervoor een geldig attest van erkenning van je handicap voegen bij je inschrijving. Om als ouder van een minderjarig kind met een handicap van dit recht gebruik te maken, moet je het volgende opsturen:

• Een geldig attest dat de handicap van je kind bewijst (uitgegeven door een bekwame overheid).
• Een document dat bewijst dat het kind jou ten laste is (bijvoorbeeld een belastingfiche of een document van het gemeentehuis).

Eén van beide ouders krijgt de extra cheques toegewezen: degene die het kind ten laste heeft.

De cheques kosten €9,-. Betaling kan via het Persoonlijke-Assistentie Budget of Persoonsvolgend Budget, maar let op; je mag ze dan niet inbrengen in de personenbelasting. De cheques worden in dat geval namelijk al volledig terug betaald door het VAPH en je kunt er dan niet nog eens een ander voordeel bovenop krijgen.

Dienstencheques kun je in papieren of elektronische versie ontvangen.