Ook op het gebied van onderwijs zijn er een aantal puzzelstukjes te leggen door ouders. Welke school, welk type, hoe zit het met vervoer, enz. We geven enige aanwijzingen voor het leggen van de puzzel.
Een kind dat behoefte heeft aan extra ondersteuning kan naar het gewone onderwijs gaan. Dit staat beschreven in het M-decreet (Maatregelen voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften). Iedere school binnen het gewone onderwijs werkt een zorgbeleid uit en zoekt naar aanpassingen. Vraag een gesprek aan met de school van je keuze om te bespreken wat de mogelijkheden zijn voor jouw kind.
Het Centrum voor Leerlingbegeleiding waar de school aan is verbonden, speelt een belangrijke rol in het bespreken van ondersteuningsnoden. In samenspraak bekijken jullie welke extra ondersteuning er nodig is en welk type onderwijs daarbij past, gewoon of buitengewoon. Er zijn vier vormen van zorg die geboden kunnen worden:
- Brede basiszorg. De school biedt een krachtige leeromgeving aan, stimuleert de ontwikkeling van alle leerlingen, volgt hen systematisch op en werkt actief aan vermindering van risicofactoren en versterking van beschermende factoren.
- Verhoogde zorg. De school neemt extra maatregelen, zodat de leerling het gemeenschappelijke leerplan kan volgen (individuele begeleiding, variatie in leerstof en lesaanpak, hulpmiddelen, vrijstellingen van onderdelen van het leerplan).
- Uitbreiding van zorg. Het Centrum voor Leerlingbegeleiding krijgt een actieve rol en onderzoekt wat de leerling, de leraren en de ouders kunnen doen en wat zij nodig hebben. Het is mogelijk om ondersteuning te vragen bij een ondersteuningsnetwerk of een school voor buitengewoon onderwijs. Het Centrum voor Leerlingbegeleiding stelt in zo´n geval een gemotiveerd verslag op, waarin de uitbreiding van zorg wordt gemotiveerd.
- Individueel aangepast curriculum (IAC). Als blijkt dat de extra zorg niet voldoende is of niet redelijk, kan er een verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs gemaakt worden. Met dit verslag van het Centrum voor Leerlingbegeleiding kan een leerling zich inschrijven in een school voor buitengewoon onderwijs of een individueel aangepast leerplan volgen in het gewone onderwijs. De keuze voor de eerste of tweede optie is afhankelijk van de keuze van ouders en leerling en de redelijke aanpassingen die mogelijk zijn in een gewone school. De mogelijkheden worden onderzocht in samenwerking met ouders, leerling, school en Centrum voor Leerlingbegeleiding. Een gewone school kan ondersteuning vragen aan het ondersteuningsnetwerk of aan een school voor buitengewoon onderwijs.
Belangrijk: Je kunt dit zien als vier stappen. Voordat de keuze voor buitengewoon onderwijs wordt gemaakt in de vierde stap, moeten eerst de voorgaande drie stappen zijn doorlopen. Om toegang te krijgen tot het buitengewoon onderwijs is altijd een verslag nodig van het Centrum voor Leerlingbegeleiding.
Tip: Als je een gemotiveerd verslag of verslag voor buitengewoon onderwijs hebt, kun je voor informatie terecht bij een ondersteuningsnetwerk. Bij dit laagdrempelig aanspreekpunt voor ouders kun je terecht met vragen over ondersteuning. Hier vind je de aanspreekpunten van de ondersteuningsnetwerken.
Meer informatie over het buitengewoon onderwijs is te vinden op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming.
Vanaf het schooljaar 2022-2023 wordt het M-decreet stapsgewijs vervangen door het Decreet Leersteun.
Kleuterschool
Je kindje kan vanaf 2,5 jaar naar de kleuterschool gaan. Op dat moment is je kind nog niet leerplichtig, maar de meeste ouders kiezen er wel voor om hun kind naar de kleuterschool te laten gaan. In deze fase komen er allerlei vragen naar voren als; Welke scholen zijn er in de buurt? Welke soort scholen zijn er? Welke school is het beste voor mijn kind? Hier geven we informatie en enige tips om je te helpen.
Als ouder heb je vrije schoolkeuze, wat betekent dat je zelf mag kiezen naar welke school je kind zal gaan. Je kunt kiezen tussen officieel of vrij onderwijs. Een overzicht van alle scholen kun je vinden op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Daarnaast is de Onderwijskiezer een handige website om te gebruiken. Bedenk wat je belangrijk vindt aan een school en verzamel zoveel mogelijk informatie. Bezoek verschillende scholen en vraag een rondleiding. Houd daarbij in je achterhoofd op welke school je kind goed zou passen. Vraag ook aan andere ouders, die de schoolkeuze al hebben gemaakt, hoe zij dit gedaan hebben. Op de website van Klasse vind je een reeks artikels rond het thema “voor het eerst naar school”.
Om de overgang naar de kleuterschool makkelijker te maken, kun je een beroep doen op Globale Individuele Ondersteuning (GIO).
Lagere school
Aan het eind van de kleuterklas volgt er weer een keuzemoment; naar welke lagere school gaat je kind? Hierbij gelden dezelfde vier stappen van zorg die genoemd werden bij de kleuterschool. Tijdens de schoolloopbaan van je kind blijf je steeds in gesprek met de leerkracht, de school en het Centrum voor Leerlingbegeleiding wat de beste weg is voor jouw kind.
Na de lagere school komt de overstap naar het secundair onderwijs. Dit is voor veel kinderen geen gemakkelijke stap; al het oude achterlaten en binnenstappen in een nieuwe wereld. De lagere scholen bereiden je kind normaal gesproken voor op deze overgang. Ze houden groepsgesprekken in de klas en organiseren bezoeken naar verschillende secundaire scholen. Op deze manier krijgt je kind al een idee wat het te wachten staat. Wanneer dit niet gebeurt vanuit de school kun je als ouder ook zelf die bezoeken regelen.
Meer informatie over de stap naar het secundair onderwijs is te vinden via het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Hier vind je zowel informatie over het gewoon als over het buitengewoon onderwijs.
Ouders van leerlingen in het gewoon onderwijs kunnen speciale onderwijsleermiddelen aanvragen. In samenspraak met de school wordt bekeken wat er nodig is. Vervolgens kan de directie van de school de financiële middelen aanvragen bij het Agentschap voor Onderwijsdiensten. Eén van de ouders moet de aanvraag mee ondertekenen.
Op het gebied van leerlingenvervoer zijn er verschillende regelingen en tegemoetkomingen. Meer informatie is te vinden via het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Vraag ook zeker bij de school zelf na hoe dit geregeld is.
Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) stelde de brochure "Wegwijs in vervoers- en verblijfskosten in het gewoon onderwijs" samen. Daarin vind je uitleg over een tegemoetkoming voor de vervoers- en de verblijfskosten als uw kind een voltijds lesprogramma volgt in het gewoon onderwijs (lager, middelbaar en hoger onderwijs).
Kan je kind door zijn of haar handicap niet naar school gaan, maar is het wel in staat onderwijs te volgen, dan bestaat de mogelijkheid tot Permanent Onderwijs Aan Huis. Vanaf 5 jarige leeftijd kan je kind dit volgen. Hiervoor is een verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs nodig. De aanvraag gaat via het Zorgpunt Onderwijsinspectie.
Is je kind langdurig afwezig door ziekte of is het chronisch ziek, dan is Tijdelijk Onderwijs Aan Huis een optie. Dit kun je in overleg met de school organiseren. Het aanvraagformulier vind je hier.
Vanaf het schooljaar 2020-2021 zijn kinderen vanaf 5 jaar leerplichtig. Kinderen die door hun handicap geen onderwijs kunnen volgen, kunnen een vrijstelling van leerplicht krijgen (tijdelijk of permanent). Ouders dienen hiervoor een verzoek in bij de onderwijsinspectie.
Aan het eind van de secundaire school komt de vraag: wat na het secundair onderwijs? De diploma´s en getuigschriften van het gewoon secundair en het buitengewoon onderwijs geven toegang tot verschillende mogelijkheden.
Na het buitengewoon secundair onderwijs
|
Buitengewoon onderwijs |
||
|
Opleidingsvorm |
Type |
Uitstroom naar… |
|
Opleidingsvorm 1 |
2, 3, 4, 6, 7 en 9 |
Beschermd leef- en/of werkmilieu |
|
Opleidingsvorm 2 |
2, 3, 4, 6, 7 en 9 |
Beschermd werkmilieu |
|
Opleidingsvorm 3 |
Basisaanbod, 3, 4, 6, 7 en 9 |
Integratiefase (stage op werkplek + lessen volgen) of gewone tewerkstelling |
|
Opleidingsvorm 4 |
3, 4, 5, 6, 7 en 9 |
Verdere studies of gewone tewerkstelling |
De informatie over de beschermde leef- en werkmilieus vind je hier.
Na het gewoon secundair onderwijs
In de brochure "Wat na het secundair onderwijs" vind je alle informatie over de verschillende mogelijkheden.